Pazaryolu İlçesi 21 Haziran 1989 tarih ve 3578 sayılı Kanun ile kurulmuştur.
Pazaryolu Belediye teşkilatı 1956 yılında kurulmuştur.
Belediye Başkanları
1. Abdullah Aras (1956-1963) iki dönem,
2.Abdurrahman Nuhoğlu ( 1963-1973) üç dönem
3.Osman Balta (1973-1977),
4. Mahmut Hatunoğlu (1977-1980),
5.Orhan Efeoğlu (1980-1984),
6.Ömer Emeç (1984-1994),
7.RecepKaplan(1994-1999)(1999-2004)(2004-2009)(2009-)dörtdönem.
Çok eski tarihi bir geçmişe sahip olan Pazaryolu’nun eski adı “Norgah” olup “Yenişehir” veya “Sulak Yer” anlamına gelmektedir. M.Ö.680 yıllarında İskit Türklerinin Sper/Sasper boyu İspir bölgesine ve Akampsis denilen Çoruh nehri vadisine yerleşmişler ve yerleştikleri yerlere kendi isimlerini vermişlerdir. M.Ö.120 yılında Partlar (Arsaklılar) (M.Ö.60 – M.S.400) yılları arasında Büyük Roma İmparatorluğu, 395 yılında Büyük Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılması ile merkezi İstanbul olan Bizans (Doğu Roma imparatorluğu 395-1453) bölgeye hakim olmuştur.
Bölge 1071 Malazgirt zaferinden sonra Selçuklu Türklerinin hâkimiyetine girmiş, 1072-1202 yıllarında Anadolu Selçuklu Beyliklerinden Saltuk Oğullarına,1202-1230 dönemi Erzurum Selçuklu Beyliğine, 1230-1308 Türkiye Selçuklu Devletine, 1308-1378 İlhanlılara, 1378-1500 Akkoyunlular Beyliğine, 1500-1514 Gürcü Atabek (So Atabeko) Krallığına tabi olan Pazaryolu ve çevresi 1514 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğunun İspir Sancağına bağlı bir nahiye olarak kalmıştır.
24 Şubat 1916 günü Pazaryolu’na giren Rus birlikleri Pazaryolu ve çevresindeki köylerden topladıkları insanları kadın erkek demeyerek katletmiş, sayısız insanı feci şekilde işkencelerle şehit etmişlerdir.
7 Kasım 1917’ deki Bolşevik hareketinden sonra çözülmeye başlayan Rus cephelerine yerleşen Ermeniler, bölgede kanlı çatışmaların yaşanmasına neden olmuşlardır.
Yöre, (İspir) 25 Şubat 1918’ de Milli Kurtuluşunu gerçekleştirmiş ve Türk idaresine kavuşmuştur.
PAZARYOLU İLÇESİ ZİYARET YERLERİ
DEMİRGÖZE ZİYARETİ
Pazaryolu ilçesi Demirgöze köyü güneyinde ziyaret tepesi üstündedir. Moloz taşlarla çevrilmiş olan mezarın kitabesi yoktur. Yatırının ermişlerden bir kişi olduğu rivayet edilmektedir.
KAVAKTEPE ZİYARETİ
Pazaryolu İlçesi Akbulut (Eşkens) mahallesi içinde Kavaktepe’nin üstündedir. Moloz taşlarla yapılmış ve muhafaza duvarları içine alınmış kitabesiz bir mezardır. Yatırının ermiş bir kişi olduğu ve zaviyedar olduğu bilinmektedir. (Başbakanlık Arşivi Tapu Tahrir Defteri No.199)
DERVİŞ AŞIK BABA ZİYARETİ
Pazaryolu İlçesi Gölyanı (Hontus) köyündedir. Mezarın kitabesi yoktur. Yatırının ermiş bir kişi olduğu ve zaviyedar olduğu bilinmektedir. Başbakanlık Arşivi Tapu tahrir defteri No.199 Zaviye-i Derviş Aşık Melik Ahmet veled-i Aşık diye bahsedilmektedir. Türbede tek mezar vardır.
ŞEYH HÜSEYİN DERVİŞ SÖHRAP
Pazaryoluİlçesi Kümbettepe Mahallesindedir. Yatırının ermiş bir kişi olduğu ve zaviyedar olduğu bilinmektedir.(Başbakanlık Arşivi Tapu Tahrir Defteri No.199)
ŞEYH DERVİŞ AHMET VE OĞLU HALİL
Pazaryolu İlçesi Karakoç köyündedir. Yatırı ermiş bir kişidir. Ayni zamanda zaviyedar olduğu bilinmektedir. (Başbakanlık Arşivi Tapu Tahrir Defteri No.199)
Bibliyografya
H.Bekir Topdağı, Erzurum ve Çevresinde Medfun Manevi Mimarlarımız
M.Y.Çağlayan, Şu Bizim İspir