(1780 – 1860) Şair
Emrah, 1780 yılında Erzurum’un güney batısında yer alan Tambura (Yeşilyurt) köyünde doğdu. Zamanın ilmiye tahsilini Erzurum’da almış, medrese eğitimi görmüştür. Erzurum’da Nakşibendi tarikatının Halidî koluna intisap etmiştir. Bütün hayatı seyahat ile geçen Emrah’ın birkaç kez evlendiği bilinmekte ancak ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır. Kastamonu, Konya, Sivas, Tokat, Niğde şehirlerinde kalmıştır. 1840 yılında Sivas’tan Tokat’a gitmiş, buradan da Niksar’a geçerek hayatının sonuna kadar burada kalmıştır.
Emrah, geleneğe uyarak pek çok çırak da yetiştirmiştir. Bunlar arasında Tokatlı Nuri ve Gedai gibi ünlü iki çırağı sayesinde adıyla anılan bir âşık kolu teşekkül etmiştir.
Tokatlı Nuri’nin bir şiirinde belirttiğine göre Emrah, 1860 yılında Niksar’da öldü. Tekke Bayırı kabristanına defnedildi. Türbesi Kültür Bakanlığı öncülüğünde 1986 yılında yapıldı.
Erzurumlu Emrah’ın aruz şiirlerini Rufâi şeyhlerinden Erzurumlu Mehmed Abdülaziz Efendi “Divân-ı Emrah” adıyla 1914 yılında İstanbul’da bastırmıştır. Eserin üzerinde “Tarikat-ı Aliye-i Nakşibendiye Hulefâsından Arif-i Billâh Vâsıl İlallah Şeyh Emrahi Erzurumî Kuddisellahu Sırrehû’l-aziz Hazretlerinin Divanıdır” yazısı vardır.
Erzurumlu Emrah’ın hece vezni ile yazdığı şiirlerini “Erzurumlu Emrah, Hayatı ve Şiirleri” adıyla 1928 yılında Eflatun Cem Güney derledi ve yayımladı. Ayrıca Köprülü Mehmet Fuat, 19.Asır Saz Şairlerinden Erzurumlu Emrah (1929), Murat Uraz, Aşık Emrah Hayatı ve Şiirleri (1943) gibi pek çok araştırmacı Emrah’ın hayatı ve şiirlerini konu alan eserler yayınlamışlardır.
DERMAN MI KALDI Bir vefasız muhabbetsiz yâr için Çekmediğim dert ü hicran mı kaldı Sinem yarasını sarmadın ey dil Hokka-i âlemde derman mı kaldı Can verdim ellerin melâmetinden Yandı gönül aşkın hararetinden Bir kanlı zalimin şikâyetinden Varmadığım bâb-ı sultan mı kaldı Emrah nedir bu bî-nevalığın Terk ettin cihandan aşinalığın Behey güzel senin bi-vefalığın Duyup işitmedik insan mı kaldı
Bibliyografya
Z.Fahri Fındıkolu (aktaran A.Dinç) Erzurum Şairleri
Ali Berat Alptekin, Palandöken’in Zirvesindeki Âşık Erzurumlu Emrah
M.Özarslan, Erzurum Âşıklık Geleneği
M.Çelik, Erzurum Kitabı
K.Tuna, Erzurum Türküleri ve Nazariyatı
N.Albayrak, T.D.V. İ.A. s.337