İKİ GÖBEK (ÇİFTE GÖBEK) HAMAMI

Erzurum Yegenağa Mahallesinde, Köse Ömer Ağa Camiinin güneyindedir. Hamamın kitabesi olmadığından hangi tarihte ve kim tarafından yaptırıldığı kesin olarak bilinmemektedir. İ.H. Konyalı bu hamamın  Bakırcı Camii’nin (1133 H/ 1720 M) vakfı olduğunu , hamamın bir kısmını Bakırcı Hacı Mustafa, bir kısmını da Derviş Ağa’nın yaptırdığını belirtilmektedir. Hamam XVIII. yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilmektedir.

 Erzurum hamamlarından farklı bir plâna sahip olması ile dikkat çeken İki Göbek Hamamı, sıcaklık kısmının iki kubbeli ve iki göbek taşlı olmasından dolayı bu adla anılmıştır.

İki Göbek Hamamı, soyunmalık, ılıklık, sıcaklık ve külhandan oluşan tek fonksiyonlu hamamdır.  Hamamın dikdörtgen olan soyunmalık alanı iki sütunla iki bölüme ayrılmıştır. Girişin hemen önündeki ilk kısım kemerler üzerinde küçük kubbe ile örtülüdür. Bunu kuzey, güney ve batıdan saran farklı tonoz örtüler çevrelemektedir. Sütunlardan sonraki alan kare bir mekândır. Dört köşesinden yarımşar kubbenin beslediği büyük bir kubbe ile örter. Ortadaki şadırvan suyunu Akpınar sularından almaktadır. Sütunların taşıdığı üç kemerle birbirine bağlanan soyunmalığın güney duvarındaki bir kapıdan ılıklık kısmına geçilmektedir.

Ilıklık bölümünün üstü iki küçük kubbe ile örtülüdür. Ilıklığın batısındaki tek kubbe ile doğusundaki iki kubbeli mekan sıcaklığa aittir. Hamamın sıcaklık kısmı eşit büyüklükte, iki yıkanma bölümünün birleştirilmesinden meydana gelmektedir. Bu bölüm dikdörtgen planlı olup, ortada iki taşıyıcı üzerine oturtulan kemerlerle bölünmüş, tromplarla geçilen iki kubbe ile örtülmüştür. Sekizgen kasnak üzerine oturan İki büyük kubbenin altında, yine sekizgen şeklinde iki göbek taşına yer verilmiştir. Güney doğuda bir yıkanma hücresi, bunun devamı olan duvar boyunca da külhan yer almaktadır. Hamamın beden duvarlarında moloz taş ve yer yer kesme taş, örtü sisteminde tuğla malzeme kullanılmıştır. Hamam en son 2007 yılında Erzurum Vakıflar Bölge Müdürlüğünce tamir edilmiştir.  

İki göbek hamamı planı (R.H.Ünal)

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir