İsmail Hakkı Bey, 1895 yılında Erzurum’da doğdu. Babası Gez Mahallesi eşrafından Nalbantbaşı Recep Efendi’dir. İlkokul, ortaokul ve askeri liseyi Erzurum’da okudu. 1899’da İstanbul Harbiye’ye girdi ve 1902’de teğmen rütbesi ile mezun oldu. 1906 – 1907 Erzurum Halk hareketleri sırasında isyana katılan genç subaylar ile birlikte İran’a gidenlerdendir.
İsmail Hakkı Bey, Harbiye’de Mustafa Kemal Paşa ile aynı dönemde eğitim gördü. Balkan ve I.Dünya Savaşına katıldı. Dokuzuncu Ordu’ya bağlı Kars’ta Bölük Komutanlığı yaptı. Kafkas cephesinde Ruslarla çarpışırken yaralandı. Geri hizmete alındı. Tercan Askerlik Şubesi Başkanlığı yaptı. Mondros Mütarekesi’nden sonra yüzbaşı rütbesindeyken askerlikten istifa etti.
İsmail Hakkı Bey, Ermeni mezalimine karşı “Türk Basımevi” adıyla bir matbaa açarak, ortakları ile birlikte Albayrak gazetesini çıkardı. Vilayat-ı Şarkiyye-i Müdafaâ-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti Erzurum Şubesi kurucuları arasında yer aldı. Erzurum Umumi Kongresine Diyadin ilçesinden delege ismi bildirilmediği için (Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum Şubesinin Diyadin ilçesinden aldığı müsaade üzerine) Diyadin delegesi olarak katıldı. Kongre sonunda ilan edilen Beyannameyi imzalayan delegeler arasındadır.
1925-1926 yıllarında Muhafaza-i Mukaddesat Cemiyeti üyesi olduğu gerekçesiyle İstiklâl Mahkemesi’nde yargılanıp yedi yıl hapse mahkum oldu. Umumi aftan sonra İstanbul hapishanesinden çıktı. Erzurum’da kitapçılık işiyle iştigal etti.
İsmail Hakkı Nalbantoğlu 1936 yılında vefat etti. Kabri aile arazisinin bulunduğu Erzurum-Umudum köyü mezarlığındadır. Evlenmişse de hiç çocuğu olmamıştır.
Bibliyografya
F. Kırzıoğlu, Bütünüyle Erzurum Kongresi
S. Necati Güneri, Hatıra Defteri
C. Dursunoğlu, Milli Mücadelede Erzurum
Y. Çil, Erzurum Kongresi’ne Katılan Delegeler