Âlim ve hâfız-ı kütüb
İsmail Saib, 31 Ocak 1873’te Erzurum’da doğdu. Babası Hacı Kurbanzâde Binbaşı Mehmed Şevki Bey’dir. Küçük yaşta İstanbul’a gitti. Esekapısı İbrahim Paşa İbtidai Mektebi’ni ve Koca Mustafa Paşa Askeri Rüştiyesi’ni 1887’de bitirdi. 1897’de Maarif Nezareti’nin açmış olduğu imtihanı kazanarak Beyazıt Umumi Kütüphanesi’nde ikinci hâfız-ı kütüblüğe (müdür yardımcısı) tayin edildi. Bu arada medreseyi de bitiren İsmail Saib Efendi Beyazıt dersiâmlığı unvanını aldı ve 1903 Mart ayından itibaren Beyazıt Camii’nde ders vermeye başladı. Kütüphane Müdürlüğü yanında çeşitli medreselerde Arap edebiyatı hocalığı yaptı. 1921-1925 yıllarında Dârülfünun Edebiyat Fakültesi’nde Arap edebiyatı hocalığı yaptı. Kırk yılı aşkın bir süre çalıştığı Beyazıt Umumi Kütüphanesi’nden 1939 yılı sonunda emekli oldu.
İsmail Saib Sencer, 22 Mart 1940’ta vefat etti ve Merkez Efendi Camii’nin kıble tarafındaki aile kabristanına defnedildi.
İsmail Saib, onbinlerce kitabı tanıyan çok geniş bir hafızaya sahip olması dolayısıyla çağdaşları olan yerli ve yabancı bilginler “fihrist-i ulum”, “ayaklı kütüphane”, “çağının Câhiz’i” gibi sıfatları lâyık görmüşlerdir. Kendisi eser vermemiş ancak, hayatı boyunca Türk-İslam kültürünü tanıtmak için gayret sarf etmiş, kendi döneminde yazılan ilâhiyat, edebiyat, tarih ve tıp tarihi ile ilgili bazı eserlerin yazılmasında doğrudan veya dolaylı yardımları olmuştur.
Bibliyografya:
Azmi Bilgen, T.D.V.İslam Ansiklopedisi 23.cilt 122 s.