Mehmed Raif Dinç, 7 Ağustos 1290 (1874)tarihinde Erzurum Murad Paşa Mahallesinde doğdu. Hoca Raif Efendi diye tanınır. Babası Ulemadan Mehmed Nuri Efendi, annesi İffet Hanım’dır. Nâibzâde namıyla anılan bir sülaleye mensuptur. İlk tahsilini ve Rüşdiye’yi Erzurum’da okudu. Erzurum Yetim Mustafa Hoca Medresesinde dini eğitimini tamamladı. İmtihanla İstanbul Mektebi Nüsvab’a (Kadı yetiştiren okul) girdi ve mezun oldu.
16 Şubat 1895-21 Temmuz 1899 tarihleri arasında İspir Sancağında Niyabeti Şeriye (Kadı Vekili) olarak görev yaptı. Ayni görevi Urfa, Bayazıt, Gümüşhane Sancaklarında da yaptı. 28 Ağustos 1910’da Erzurum Vilayeti Merkez Kadısı olarak tayin edildi.
Mehmed Raif Efendi, Osmanlı Meclisi Mebusan’ın II. seçim döneminde ve III. Seçim döneminde Erzurum’dan milletvekili seçildi.
Mehmed Raif Hoca 02.12.1918’de İstanbul’da Vilayet-i Şarkiyye-i Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti’nin kurucularındandır. Ayni zamanda bu cemiyetin Erzurum Şubesi kuruluşunda ve Başkanlığı görevinde bulundu.
23 Temmuz 1919’da yapılan Erzurum Umumi Kongresi’ne Erzurum merkez delegesi olarak katıldı. Kongrenin açılış konuşmasını yaptı. Kongre sonunda oluşan dokuz kişilik Heyet-i Temsiliye’ye seçildi. Erzurum adına Sivas Kongresi’ne katıldı.
Mehmed Raif Hoca 21.7.1923’te yapılan TBMM II. Dönem seçiminde Erzurum’dan Milletvekili seçildi. TBMM için daha sonra yapılan seçimlerde V. Dönemde Zonguldak, VI. Dönemde Rize, VII. ve VIII. Dönemlerde de Erzurum’dan milletvekili seçildi.
Mehmet Raif Dinç, diğer namı ile Nâibzâde Raif Hoca iki defa evlenmiş olup birinci eşi Fatma Behiye hanım, ikinci eşi Bihan Hanımdır ve dört çocuk babasıdır.
Raif Hoca 3 Ekim 1949’da milletvekili iken Ankara’da vefat etti. Mezarı İstanbul Kanlıca’dadır.
Bibliyografi
M. Taşyürek, Erzurum Kongresi ve I. BMM’de Erzurum Milletvekilleri
Y. Çil, Erzurum Kongresine Katılan Delegeler
S. Bulut, Erzurum’da İz Bırakanlar
TBMM Milletvekili albümü