Erzurum Tebriz Kapı semtinde, Narmanlı Mahallesinde Çifte Minareli Medresenin doğusunda bulunmaktadır.
Kapısının üzerinde 40×50 cm ebadında talik hatla yazılan dört satırlık mermer kitabeye göre Cami H.1151/M.1738 yılında Narmanlı Hacı Yusuf Efendi tarafından inşa ettirilmiştir. Kitabe metni şöyledir:
Narmani Hacı Yusuf camii itdi bina
Ola makbul-i Huda idüb gavs-ı Hur-i cinan.
Fikr tarihin iderken Veysiya Hâtif dedi
Ma’bed-i ecell-i ibadet secdegâh-i ârifin.
Vakıflar Genel Müdürlüğün Erzurum Vakıfları defterinde 917, 918, 919 numaralarda kayıtlı bu caminin vakfiyesinde Hacı Yusuf Efendinin babasının adı Salih’tir. Kendisi dedesinin adını almıştır.
Kare bir alana yapılan cami tek kubbelidir. Cami büyük boyutlu kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir. Caminin son cemaat yerini altı taş sütun üstünde yükselen, yanları küçük, ortası büyük beş kubbe örter. Caminin kesme taş mihrabı mukarnas kavsaralı, sade bir düzenlemeye sahiptir. Caminin beden duvarları üzerinden yükselen minaresi, kesme taşla yapılmış kare kaideli, silindirik gövdelidir. Caminin doğu, batı ve kuzeyinde üç, güneyinde iki pencere ile aydınlatılmaktadır.
Narmanlı Camii, iç mekânını örten kubbesinin büyük olması bakımından Erzurum’daki tek kubbeli camiler içinde dikkat çekicidir.
Bibliyografya
H.Gündoğdu, A.A.Bayhan, M.Arslan, Sanat Tarihi Açısından Erzurum
H.Yurttaş, H.Özkan, Z.Köşklü, vd. Yolların, suların ve Sanatın Buluştuğu Şehir Erzurum
İ.H.Konyalı, Abideleri ve Kitabeleri ile Erzurum Tarihi
H.Karpuz, Erzurum’da Türk-İslam Yapıları