Osman Tevfik bey 1866’da Erzurum Yeğenağa mahallesinde doğdu. Ataları Olur İlçesine bağlı “Tavusker”den Erzurum’a gelen Zaim ailesidir. Dedesi Hocaoğullarından Hacı Ahmet Efendi, babası “Alyanak” lakaplı Hacı İsmail Efendi’dir. Babası, mallarının çokluğu ve zenginliğinden dolayı “Malyemez” diye de tanınıyordu. Ailenin soyadı ALYANAK’tır.
Osman Tevfik bey, medrese ve rüştiye tahsilini bitirdikten sonra ticaret hayatına başlamış ve Erzurum Ticaret Odası Başkanlığı yapmıştır.
Sultan Hamid döneminde Hicaz Demiryolunun yapımına ve donanma cemiyetine yaptığı yardımlardan dolayı, kendisine iki Osmanlı Nişanı verilmiştir. Sultan Reşad zamanında ise Erzurum Vilayeti’nin mali vergilerinin tespitinde ve toplanmasında gösterdiği hizmetlerden dolayı, 1912 yılında Murassa Altın Madalya ve saniye sınıfından “Mümeyyiz” rütbesi verilmiştir.
Vilayet-i Şarkiye-i Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti Erzurum Şubesi kurucularındandır.
23 Temmuz- 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında yapılan Erzurum Kongresi’ne Van’dan katılması gereken delegeler, o dönemdeki olumsuz şartlardan dolayı gelemediğinden, Van Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyetinin izni ile Van adına iki delege Erzurum Şubesi tarafından seçilmiştir. Bunlardan biri Osman Tevfik Bey’dir ve Van Vilayeti Delegesi olarak Erzurum Kongresine katılmıştır.
Kongre’de aktif çalışmıştır ve kongre sonunda ilân edilen “Kongre Beyannamesi”ni imzalayan delegelerdendir.
Hocazade Osman Tevfik Bey 1 Haziran 1921 tarihinde vefat etmiştir. Kabri Erzurum Asri mezarlığındadır. Büyük oğlu Tahsin Alyanak, küçük oğlu gazeteci Kemal Alyanak’tır.
Bibliyografya
M.F. Kırzıoğlu, Bütünüyle Erzurum Kongresi
C.Dursunoğlu, Milli Mücadelede Erzurum
Yücel Çil, Erzurum Kongresi’ne Katılan Delegeler
Tarih Yolunda Erzurum Dergisi