Asıl adı Yakup Can’dır. 1915 yılında Tortum ilçesi Çamlıyamaç köyünde doğmuştur. Babası Molla Ahmet’dir. “Erzurumlu Ummani Baba” ve “Aşık Ummani Can” olarak tanınan Yakup Can, bâde içmiş aşıklardandır. İrticâli kuvvetli olan âşık, şiirlerinde dini, tasavvufi konuları işlemiş ve katıldığı yarışmalarda ödüller kazanmıştır. Ümmani Can’ın şiirleri “Halk Şairimiz Ümmani Can” (1968) adlı kitapta yayınlanmıştır.
Ümmani Can 30.1.1983 tarihinde vefat etmiştir.
Bugün sevdiğimden bir name aldım Göz yaşıyla selam yazarım demiş Yeniden gönlümü sevdaya saldım Dem be dem bağrımı ezerim demiş Sarardı çiçeğin güllerin senin Daha ulaşamaz ellerin senin Nece yıl bekledim yolların senin Ahu figan ile gezerim demiş Niçin terk eyledin peşimi benim Bıraktın sevdaya başımı benim Hasiret gözümden yaşımı benim Akıtır günbegün üzerim demiş Hele bundan sonra yaşarsa eğer Dağların ardını aşarsa eğer Ümmani Can buraya düşerse eğer Ziyaret eylesin mezarım demiş
Bibliyografya
Kenan Tuna, Erzurum Türküleri ve Nazariyatı
Metin Özarslan, Erzurum Aşık Geleneği Bibliyografya
İhsan Ünivar, Erzurum Rehberi