YAKUTİYE KÜMBETİ (Hoca Cemaleddin Yakut Kümbeti)

Erzurum Yakutiye Medresesine bitişik olan kümbet, medresenin üzerindeki kitabeye göre 1310 yılında Sultan Olcaytu döneminde Hoca Cemalettin Yakut tarafından yaptırılmıştır.  Kümbet dıştan onikigen, içten silindirik planlı ve iki katlıdır. Kümbetin üzeri içten kubbe, dıştan konik külahla örtülmüştür.

Türbe kare bir oturmalık üzerine yerleştirilmiştir. Onikigen gövdenin her bir yüzü, sivri kemer içerisine alınmıştır. Gövdeyi on iki kemer dolaşmaktadır. İki kademeli sivri kemerler, ikiz sütunceler üzerine oturtulmuştur. Sütunce başlıkları ve altlıkları sade dikdörtgendir.

Kümbetin doğu, batı ve güneydoğusunda dikdörtgen, düz atkı taşlı ve mukarnas kavsaralı üç pencere açılmıştır. Gövdenin üst kısmında külahın altında, meandır motifinin işlendiği dar bir bordür ve hemen üzerinde onun iki katı genişliğinde kırık çubuklardan oluşan geometrik bir bordür bulunmaktadır. Külah saçağı altında iki düz kaval silme vardır. Külah kaval silmelerle altı bölüme ayrılmış, her bölüm etekte iki, üstte bir yuvarlak kemer ile teşkilatlanmıştır. Kümbetin külahı taş alemle sonuçlanmıştır.

Kümbete, medresenin içinden girilmektedir. Medresenin kuzeydoğu köşesindeki bölümden çift yönlü merdivenle kümbetin üst katına, merdivenin altından da cenazelik bölümüne bağlantı sağlanmıştır.  Kümbetin içerisi 5.10 m. çapında daire planlı olarak düzenlenmiştir. İçten kubbeli olan kümbetin güney duvarında yüzeysel sade bir mihrap nişi bulunmaktadır.  Kümbetin batı penceresi sivri kemer içerisinde beş sıra mukarnaslı kavsaraya sahip düz atkıtaşlı dikdörtgen olup, medresenin baş eyvanına açılmaktadır.

Kümbetin cenazeliği iki bölüm halinde düzenlenmiştir. Girişi oluşturan birinci bölüm kare planlı ve beşik tonoz ile örtülmüş, doğu yönde açılan bir mazgal pencere ile aydınlatılmıştır. Basık kemerli bir kapıdan iki basamakla asıl cenazelik bölümüne inilir.  Burasıda kare planlı olarak düzenlenmiş, üzeri çapraz tonozla örtülmüştür. Cenazelik bölümünün içerisinde mezar ya  da sanduka bulunmamaktadır.

Kümbette içte ve dışta kesme taş malzeme kullanılmıştır. Cenazelik ve gövde kısmında tek renk taş, külahta ise kırmızı plaka taşlar kullanılmıştır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir