Erzurum’da ondört tarihi hamam bulunmaktadır. Bunların tamamı XVI. – XVIII. Yüzyıllardan kalan hamamlardır. Osmanlı Döneminde yapılmıştır. Hamamların üzerinde, biri dışında, kitabe bulunmamaktadır. Bu eserleri kim ve ne zaman yaptırdığı bilinmemektedir. Sadece Saray Hamamının üzerinde yer alan kitabede hamamı yaptıran ve yapılış tarihi yazılmıştır. Hamamların tamamı klasik Türk hamamları özelliklerini yansıtmakta olup, soyunmalık, ılıklık, sıcaklık ve külhan bölümlerinden oluşmaktadır. Hamamların girişleri sade görünüme sahiptir. Soyunmalık kısımları tromplar üzerine oturan kubbeyle kapatılmıştır. Bu bölümde genellikle kubbenin altına gelecek şekilde fıskiyeli havuz yerleştirilmiştir.
Hamamların soyunmalık kısmından geçilerek girilen ılıklık bölümleri kubbe ve tonozlarla örtülüdür. Tuvaletler bu bölümde bulunur.
Hamamların sıcaklık bölümlerinin orta mekânları kubbeyle, eyvanlar tonozla, halvet hücreleri kubbe veya tonozla kapatılmıştır. Beden duvarları yarı yüksekliğe kadar mermer ile kaplanmıştır. Orta mekândaki kubbe altına gelen göbek taşı ve zemin de mermer ile kaplanmıştır.
Kesme taş ve moloz taşla inşa edilen hamamların üst örtülerinde tuğla kullanılmıştır.
Erzurum tarihi hamamları isimlerine göre ayrı maddeler halinde tanıtılmaya çalışılmıştır.
Hamamların isimleri ve bulunduğu semtler şöyledir:
- ASKERİ HAMAM (Yoncalık Mahallesi İlk Halk Kütüphanesi yanı)
- BOYAHANE HAMAMI (Karaköse Mahallesi)
- ERZURUM HAMAMI (Gürcü Kapı Semti)
- İKİ GÖBEK(ÇİFTE GÖBEK) HAMAMI (Yeğenağa Mahallesi)
- GÜMRÜK HAMAM (Gölbaşı Semti)
- HANIM (Numune) HAMAMI (Esat Paşa Mahallesi)
- KALE HAMAMI
- KIRKÇEŞME HAMAMI (Kırkçeşme Mahallesi)
- KÜÇÜK HAMAM (Gürcü Kapı İş Bankası arkası)
- LÂLÂ PAŞA (Çöplük) HAMAMI (Tebriz Kapı Dabakhane çeşmesi karşısı)
- MURAT PAŞA HAMAMI (Erzincan Kapı semti)
- SARAY HAMAMI (Emir Şeyh Mahallesi)
- ŞEYHLER HAMAMI (Erzincan Kapı Şeyhler Camii Karşısı)
- TAHTA HAMAMI (Kadana Mahallesi)