Erzurum Ansiklopedisi

Erzurum Köse Ömer Ağa Mahallesi Gölbaşı Caddesi üzerinde yer alan camiin giriş kapısının üzerine 0.50×0.70 m. boyutlarında dört satırlık sekiz kartuş içine alınmış mermer kitabe yerleştirilmiştir. Kitabede; Hadîs-i men bena lillâhi sırrından olup agâh  Semiyy-i hazret-i Faruk el hac Ömer ağa Eb-i Cennet mekânı sabık-ül –hayr olup etmiş. Sagir-ül-hacm birDEVAMI

Erzurum Kalesinin kuzey eteğinde, Feyzullah mahallesinde yer almaktadır. Küçük bir külliye olarak yapılmış yapı topluluğu ŞEYHÜ’L-İSLÂM SEYYİD FEYZULLAH EFENDİ tarafından yaptırılmıştır. Mabedin bir adı “FEYZİYE CAMİİ” dir. Şeyh-ül İslam Camii de derler. Caminin kubbeleri kurşun levha ile kaplanmış olduğundan “KURŞUNLU”  adı ile meşhur olmuştur. Caminin tarihini ve yaptıranını belirten tekDEVAMI

( Yapılışı H.970, M.1562) Kitabesine göre cami H.970, M.1562 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Selim’in Lâlâsı Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış. Cami Erzurum’da Osmanlı döneminde yapılan ilk camii olması, şehrin merkezinde bulunması, yapılış tarzı ve mimarisi ile mübarek bir ibadethanedir. Erzurum’un muhteşem bir mimari abidesi olan bu caminin planının MimarDEVAMI

(HACI MAHMUT CAMİİ) Erzurum Kırmacı Mahallesinde bulunan caminin yapılış tarihini ve yaptıranını gösterir bir kitabesi bulunmamaktadır.  Mahkeme-i Şer’iyye kayıtlarına göre  H.1258/M.1842 yılında hayırsever Hacı İbrahim Ağa  tarafından tamir ettirilmiştir. Cami ikinci defa H.1318/M.1901 yılında Hacı İbrahim torunlarından  İpçioğlu Hacı Muhittin Efendi tarafından onartılmıştır. Vakıflar Genel Müdürlüğündeki Erzurum fihrist defterinin “EsasDEVAMI

(SIVIRCIK CAMİİ) Erzurum Mehdi Efendi Camii kendi adını verdiği mahallededir. Bulunduğu sokağın isminden dolayı Sıvırcık Camii adıyla da bilinmektedir. Camii yaptıran Mehdi Efendinin kim olduğu ve yapılış tarihi bilinmemektedir. Camii düz dam örtülü ve çatılıdır. Sağ tarafındaki minaresinin küpü taş ile üstü tuğla ile yapılmıştır. Caminin kapı üstünde iki kitabeDEVAMI

Erzurum Yoncalık Mahallesinde bulunan camii, üzerindeki levhaya göre H.1174/M.1753 tarihinde yapılmıştır. Yaptıranı bilinmemektedir. Erzurum’daki dört ahşap direkli, ahşap tavanlı camilerden biri olan yapı, geçirmiş olduğu onarımlar sonucu değişikliğe uğramıştır. Caminin kuzeybatı köşesinde bulunan ahşap minare sacla kaplanmıştır. Bibliyografya H.Yurttaş,H.Özkan,Z.Köşklü vd. Yolların,Suların ve Sanatın Buluştuğu Şehir Erzurum – 2008 H.Gündoğdu, A.A.Bayhan,DEVAMI

Erzurum Erzincan Kapı semtinde, bulunduğu mahalleye adını veren Murat Paşa Camii, ayni adı taşıyan hamamla birlikte ayni mahalde yer alır. Caminin doğusunda İlhanlı dönemine ait Ahmediye medresesi bulunmaktadır. Yapım tarihinin eskiliği bakımından Lala Paşa Camiinden sonra Erzurum’da Osmanlı Döneminde yaptırılan ikinci camii Murat Paşa’dır. Camii H.981, M.1573 yılında İkinci SultanDEVAMI

Erzurum Ayazpaşa Caddesi üzerinde yer almaktadır.  Caminin hiçbir yerinde kitabesi yoktur.  Caminin H.1128/M.1715 tarihli vakfiyesinden caminin ve etrafındaki medresenin ayni yılda PERVİZOĞLU HACI MEHMET tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Pervizoğlu camisi muntazam kesme taşla inşa edilen kare planlı, tek kubbeli ve küçüktür.  Pervizoğlu Camii Erzurum camilerinin minyatür bir örneğidir. Camiin son cemaatDEVAMI

Erzurum Şeyhler Mahallesinde bulunan Şeyhler Camii, batısındaki medrese, hamam ve çeşme ile bir külliye biçiminde yaptırılmıştır. Şeyhler camiinin kitabesi yoktur. Şeyhler medresesi kapısında bulunan kitabeden ve vakıf kayıtlarından caminin de H. 1181, M. 1767 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır. Hicri 10. Asırda Şiiliğin yayılması üzerine Karabağ’dan Erzurum’a gelen Seyyit Mehmet’in oğlu MehmetDEVAMI

Erzurum Yukarı Köşk Mahallesinde, Köşk Parkının güneyindedir. Rauf Paşa Namazgâhı, mihrap taşı üzerindeki kitabesine göre  H.1239 – M. 1823 tarihinde, Erzurum’da Valilik yapmış olan Mehmet Emin Rauf Paşa tarafından yaptırılmıştır. Mihrap taşının güney yüzü de çeşmedir. Taşın mihrap (ön) yüzüne iki satır sülüs hatla yazılmış kitabesi şu şekildedir: Küllema dehaleDEVAMI

Erzurum Tivnik (Altınbulak) köyünde yan yana yapılmış iki namazgâh yer almaktadır. Tivnik Köyünün güneyinde bulunan birbirine çok yakın iki kaynaktan çıkan sular, birer çeşme olarak değerlendirilmiştir. Çeşmelerin kuzey taraflarında zemin yükseltilerek birer set oluşturulmuş, çeşmelerin arka kısımlarına da mihrap motifi işlenerek iki ayrı alanda kıble yönleri çeşme, arka tarafı namazDEVAMI

Erzurum  Yukarı Hasanı Basri Mahallesindedir. Tahta Caminin giriş kapısının üzerinde 37×35 cm. boyutlarında beş satırlık Türkçe kitabenin metni şöyledir; Bu hayrı sıdkıle El-Hac Ebû Bekir eyledi ihya  Kabul idüp vire ukbada ecrin Hazret-i Mevla  Gelüb bir Hâtif-i gaybi didi tarih-i itmamın  Ne dil-keş ma’bed-i âlâ ne bâlâ Cami-i vâlâ  SeneDEVAMI

Erzurum Aşağı Hasani Basri (Gâvurboğan) Mahallesi Palandöken Caddesindedir. Caminin giriş kapısının üzerindeki bulunan mermer kitabe metni şöyledir: Kara Kullukçu Ömer ağanın bina-gerdesi olan Cami-i Şerifi li rizaillâh-i Teâlâ ta temelden İmar eden Erzurumî Hacı Cuma Zade Hacı Mehmed Efendi hayratıdır. Fi sene 1323 Bu caminin yerinde daha önce Kara KullukçuDEVAMI

Erzurum Veyisefendi (Darağaç) mahallesindedir.  Mescidin kapısı üstündeki kitabe okunamamıştır. Ancak vakfiyesine göre yapıldığı tarih ve yaptıranı tespit edilmektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivinde bulunan Erzurum Vakıf defterinde 533 numarada kayıtlı olan H.1178/M.1764 tarihli vakfiyeye göre bu mescidi 1764 yılında KAZZAZ ZADE MEHMET yaptırmıştır. Kazzazzade Mehmet’in babasının adı Hacı Ali, dedesinin adıDEVAMI

Erzincan kapı semtinde Vani Efendi Mahallesindedir. Caminin hiçbir yerinde kitabe bulunmamaktadır. Camiyi Erzurum’da vâ’iz olarak tanınan ve H. 1072/M.1661yılında İstanbul’a Padişah hocası olarak giden Vani Mehmed Efendi yaptırmıştır. Halk arasında söylendiğine göre caminin minaresini “KELHACI” ismiyle anılan bir hayırsever tarafından yaptırılmış olduğundan (Kel Hacı Camii)de denilmektedir.Dam örtülü cami yıkılmış veDEVAMI

Erzurum Veyis Efendi Mahallesindedir. Caminin yapım tarihini gösterir bir kitabesi yoktur. Caminin vakfiyesi H.1113 M. 1701 tarihlidir. Caminin bu tarihte yapılmış olduğu kabul edilmektedir. Caminin içerisinde Hattat İzzet’in H.1278/M.1801 tarihli bir levhası vardır.   İ.H. Konyalı caminin adını “Veysi Efendi” olarak yazmıştır. Caminin duvarları taş malzeme ile yapılmıştır. Kare planlı dörtDEVAMI

Erzurum Yeğenağa Mahallesindedir. Cami YEĞEN HACI AHMET yaptırmıştır. Camiin giriş kapısı üzerinde 29×36 santim boyutlarındaki mermerde şu kitabe okunur:    Bu hayratın sahibine ya ilahi ruzi mahşerde Şefiğ ola tilavet olunan ayetler eba an ced  Heman maksudi tahsili rız-a hazretindir çün Muvaffak eyle yarab itme hacetin kapundan red Denildi tarihi oldemDEVAMI

Erzurum Yukarı Mumcu Mahallesindedir.  Camiin herhangi bir kitabesi yoktur. H.1065/M.1655 tarihli vakfiyesinden Hacı Süleyman isminde bir hayırseverin yaptırmış olduğu anlaşılmaktadır. Cami çok  sonra Timar tezkerecisi Ömer Efendi tamir ettirmiştir. Küçük olan camii kare planlıdır. Dört ahşap direkli ve tavanı ahşap örtülü, üstü çatı kaplamalıdır. Tavanın orta kısmı kırlangıç örtünün basitDEVAMI

Erzurum Kavaflar Çarşısındadır. Zeynel Camii kapısının üstünde 35×60 santim boyutlarındaki mermer kitabesine  camii ilk defa Namıkzâde Hacı ZEYNELABİDİN tarafından yaptırılmıştır. Cami ismini ilk bânisinden almıştır. Camii çok harap olduğundan  Yazıcızâde İbrahim Paşa  H.1162/M.1748 tarihinde  yeniden  yaptırmıştır.  Cami kitabesi Erzurum Müftüsü şair Hazik Efendi tarafından kaleme alınmıştır.                                                       Kitabe metni şöyedir; ZihiDEVAMI